Wat kan ik doen als iemand in mijn omgeving aan zelfmoord denkt?
Omgaan met zelfmoordgedachten in jouw omgeving kan best uitdagend zijn. Weet echter dat je absoluut een verschil kan maken voor je naaste.
Acute noodsituatie? Dan neem je best contact op met de hulpdiensten (112), de huisarts (van wacht) of het Antigifcentrum (070 245 245). Denk je aan zelfdoding en ben je op zoek naar een gesprek? Neem dan contact op met de Zelfmoordlijn (1813).
Enkele handvatten
Herken signalen en neem ze serieus
Enkele voorbeelden zijn:
- ‘Ik zou voor altijd willen slapen.’
- ‘Het hoeft allemaal niet meer.’
Praat erover
Ga het gesprek aan, bijvoorbeeld aan de hand van volgende zinnen:
- 'Als je zegt dat het niet meer hoeft, bedoel je dan dat je liever dood zou zijn...?'
- ‘Ik hoor je zeggen dat je het leven beu bent, denk je soms ook aan zelfmoord?’
Luister begripvol
Blijf rustig en luister zonder te oordelen. Laat de persoon diens verhaal doen en toon begrip voor diens gevoelens. Vraag bijvoorbeeld: "Ik krijg de indruk dat je je heel wanhopig voelt. Wat maakt dat je liever dood zou zijn?”
Houd contact
Sociale isolatie is een belangrijke risicofactor voor een zelfmoordpoging. Sociaal contact daarentegen heeft juist een grote beschermende werking. Hoe zeer iemand zich ook afsluit van de buitenwereld, de behoefte aan contact is menselijk en blijft steeds aanwezig.
Betrek de omgeving
Bouw een netwerk rondom de persoon waarover je je zorgen maakt. Op lange termijn is enkel een gesprek vaak onvoldoende om zelfdoding te voorkomen. Het is dan ook nuttig de omgeving van de persoon waarover je je zorgen maakt te sensibiliseren en zo een netwerk rond de persoon op te bouwen.
Moedig de persoon aan om contact te zoeken met gespecialiseerde hulp
Zo krijgt ook de achterliggende problematiek (situatie, persoonlijkheidsgebonden en psychiatrische factoren, ...) de nodige aandacht.
Zorg ook voor jezelf
Doe niet meer dan wat je zelf aankan en zorg ervoor dat je zelf bij iemand terecht kan met je eigen vragen, je gevoelens van onmacht, .... De Zelfmoordlijn 1813 staat ook voor jou klaar om je een luisterend oor te bieden en je vragen te beantwoorden.
Samen BackUp gebruiken
BackUp is een mobiele applicatie die houvast wil bieden bij zelfdodingsgedachten. Het biedt verschillende tools die je kan gebruiken om een crisis te overbruggen of een volgende crisis te voorkomen. Denk je dat je de persoon waarover je je zorgen maakt BackUp zou kunnen en willen gebruiken? Lees hier hoe je er samen mee aan de slag kunt gaan.
Wat je beter niet doet
- De problemen minimaliseren
‘Zo erg is het toch allemaal niet.’, ‘Het leven heeft toch nog genoeg te bieden.’
- Onmiddellijke oplossingen aanreiken
‘Ga er eens tussenuit, dan voel je je vast al een stuk beter’.
- Het gedrag veroordelen of de persoon een schuldgevoel aanpraten
‘Denk toch eens aan al de mensen die je achterlaat.’
- Beloven dat je er met niemand anders over zal praten.
Mensen die aan zelfmoord denken vragen soms dat je hun gedachten met niemand anders deelt. Op langere termijn is het echter bijzonder helpend om een netwerk te vormen van mensen die mee kunnen ondersteunen.
- Beloven dat je alle problemen kan oplossen.
Informatie voor jongeren
Informatie en getuigenissen over zelfmoord op maat van jongeren? Daarvoor kan je terecht op het jongerenplatform WatWat. Zo kan je er onder andere een artikel lezen rond wat je kan doen als een vriend of vriendin aan zelfdoding denkt.
Deze online tools en apps kunnen jou en je naaste helpen
Naast BackUp bestaan er nog heel wat tools en plekken waar je info kan vinden over het mee helpen voorkomen van zelfdoding.
Professionele hulp vinden
Je voelt je niet goed in je vel en vreest dat je er zelf niet uit zal geraken? Verschillende mensen staan klaar om te luisteren en samen mogelijkheden te verkennen.
Safety Plan
Een Safety Plan helpt personen met zelfmoordgedachten om in zeven stappen een suïcidale crisis te overbruggen.
On Track Again
De webpagina On Track Again helpt jongeren opnieuw op weg na een zelfmoordpoging.
Think Life
Think Life is een online zelfhulpcursus die je helpt om beter te leren omgaan met je zelfmoordgedachten.
Help! Mijn kind denkt aan zelfmoord
Een website met informatie en tips voor ouders rond het omgaan met de zelfmoordgedachten van hun kind.
BackUp
De app BackUp biedt houvast bij zelfmoordgedachten en helpt een crisis te overbruggen