Werkvloer
Hoe kan je werk maken van suïcidepreventie op de werkvloer?
Waarom?
In Vlaanderen stappen elke dag 3 mensen uit het leven. De meeste zelfdodingen in Vlaanderen (70%) gebeuren in de economisch actieve bevolking. Als werkgever is de kans dus groot dat je vroeg of laat, rechtstreeks of onrechtstreeks, geconfronteerd wordt met een werknemer die aan zelfmoord denkt of een zelfmoordpoging onderneemt, overlijdt door zelfdoding of op die manier een dierbare verliest.
Hoewel zelfmoord een complex fenomeen is met meerdere oorzaken, weten we dat ook werkgerelateerde factoren een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van zelfmoordgedachten en –gedrag. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat per 1% toename van de werkloosheid de suïcidecijfers stijgen met 0.8%. Opvallend hierbij is dat dit effect vastgesteld wordt bij zowel werklozen als bij werkenden. Wie op het werk een collega verliest door zelfdoding, loopt zelfs 3 maal meer kans om zelf te sterven door zelfdoding. Uit een recente INSIGHT-studie, uitgevoerd door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek, blijkt werk zelf een potentiële risicofactor voor suïcidaliteit. Van alle bestudeerde zelfdodingen tijdens deze studie gaf 84,4 procent aan te worstelen met matige tot ernstige problemen op het werk. De belangrijkste feiten en cijfers over de link tussen werk en zelfdoding vind je in de factsheet 'Werk en zelfmoord'.
Wat?
Het goede nieuws is dat je als bedrijf veel kan doen om zelfmoordgedachten bespreekbaar te maken, en een gepast antwoord te bieden op signalen van zelfdoding. Hoewel er geen enkelvoudig recept is om zelfmoord te voorkomen, zijn er evidence-based strategieën die de geestelijke gezondheid bevorderen en zelfmoordgedrag op de werkvloer helpen voorkomen.
De volgende 4 kernstrategieën zijn essentieel voor een effectief suïcidepreventiebeleid op het werk:
- Een veilige en gezonde werkplek aanbieden en instand houden: creëren van een werkplek waar werknemers en werkgevers zich gewaardeerd en veilig voelen, waar stress erkend is, en waar werknemers het gevoel hebben in zekere mate controle te hebben over het werk dat ze doen. Een veilige en gezonde werkplek aanbieden betekent bv. het voorkomen van pesten, stress op het werk verminderen, een gezond evenwicht tussen werk en privé voorzien, … .
- Ondersteuning bieden op het gebied van geestelijke gezondheid: werkplekken moeten minstens een basisondersteuning voorzien voor werknemers in nood, bv. verwijzing naar een interne of externe dienst bij herintreding na geestelijke gezondheidsproblemen.
- Managers en personeel (vb. arbeidsgeneesheren, preventie-adviseurs, vertrouwenspersonen, teamleiders, …) opleiden in het herkennen van waarschuwingssignalen voor zelfmoordgedrag, interventies bij crisissituaties en doorverwijzing.
- De werkomgeving suïcideveilig maken en de toegang tot dodelijke middelen beperken.
Een mix van deze strategieën is nodig om te komen tot een doeltreffend beleid.
Na een zelfdoding
De brochure 'Rouwen op de werkvloer' van Werkgroep Verder biedt praktische handvatten voor werkgevers wiens werknemer iemand verloren is door zelfdoding, voor hulpverleners die een cliënt of patiënt verloren zijn door zelfdoding en voor bedrijven en organisaties waar een werknemer om het leven is gekomen door zelfdoding. Ze bevat onder andere informatie over het verloop van een rouwproces, een rouwprotocol, het rouwverlof en werkhervatting. De brochure is ook beschikbaar in het Frans. Vraag ernaar via info@werkgroepverder.be.
Werkgroep Verder verleent daarnaast ook professioneel advies op maat over rouwmanagement in jouw bedrijf of organisatie. Ze helpen met het opstellen van een rouwprotocol en bieden hulp bij het ontwikkelen of optimaliseren van het postventiebeleid binnen een bedrijf of organisatie. Ook onmiddellijk na een zelfdoding overlopen ze samen alle aandachtsgebieden en ondersteunen ze bij het opzetten van acties (vb.: rouwregister, stille ruimte, ...).
Ondersteuning en vorming?
Voor de opmaak van een suïcidepreventiebeleid op maat van je organisatie kan je terecht bij de Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG-SP).
Het Centrum ter preventie van Zelfdoding (CPZ) wil jouw bedrijf helpen om zowel op vlak van sensibilisering als deskundigheidsbevordering een stevige basis te leggen in de preventie van zelfdoding. Vanuit de eigen expertise (en die van onze partners) biedt het CPZ dan ook verschillende trainingen aan, afgestemd op de realiteit van je bedrijf.