Ga verder naar de inhoud

Hoe reageer ik op verontrustende berichten op sociale media?

Ben je bezorgd om iemand door iets wat die gezegd of gedeeld heeft op sociale media? Wil je weten hoe je volgers met hulpvragen online kan helpen? Op deze pagina vind je meer informatie over hoe je kan omgaan met verontrustende online inhoud of hulpvragen over zelfmoord.

De meeste mensen die overlijden door zelfdoding geven vooraf signalen, dit gebeurt ook online en op sociale media. Hiermee trekken ze aan de alarmbel, neem deze signalen dus altijd ernstig. Ingaan op deze signalen of deze melden, de zelfdodingsgedachten bespreken en verwijzen naar hulp is van groot belang.

Man met smartphone

Signalen herkennen

Het oppikken van signalen is een eerste stap om zelfmoord bespreekbaar te maken en gepaste zorg op gang te brengen.

Mogelijke signalen die kunnen voorkomen in posts of video's zijn:

  • Duidelijke uitspraken: "ik wil dood"
  • Verborgen boodschappen: "ik wil voor altijd slapen", "het is beter zonder mij"
  • Stemmingswisselingen, boosheid en frustratie: "life is shit"
  • Verwijzingen naar roekeloos en impulsief gedrag: druggebruik, overmatig alcoholgebruik, opzoeken van gevaarlijke situaties

Signalen kunnen via sociale media ook op een non-verbale manier geuit worden, bijvoorbeeld met:

  • Herhaaldelijk negatieve emoticons
  • Verontrustende hashtags: #ikgeefhetop #heteinde #zelfmoord
  • Delen van pro-suïcidale content zoals foto's van zelfmoordmethodes of filmpjes die over zelfmoord gaan

Hoe reageren?

Reageren op verontrustende online berichten, video's of hulpvragen is helemaal niet eenvoudig en soms kan het afschrikken. Hoe zal jouw vriend/vriendin/volger immers reageren, was de post misschien een grap, wat moet ik doen als er ook echt problemen zijn?

  • Steek je virtuele hand uit: laat horen dat je bezorgd bent omwille van wat je ziet of leest. Laat voelen dat je vriend of vriendin of de persoon in kwestie er niet alleen voor staat.
  • Wees duidelijk: gebruik geen vage communicatie zoals vind-ik-leuk of emoticons. Dit kan verkeerd geïnterpreteerd worden.

Hieronder enkele tips bij het reageren op verontrustende online inhoud:

Benoem wat je ziet

Wanneer je ziet dat iemand het heel moeilijk heeft, benoem het dan ook zo. Je toont hiermee dat je de andere persoon gehoord en gezien hebt.

  • “Hey, ik lees dat je het moeilijk hebt op dit moment”
  • “Het valt je erg zwaar hé?”
  • “Hé Vick, het lijkt dat je het niet meer ziet zitten”

Zeg wat je voelt

Laat de persoon weten dat je om hem/haar/hun geeft, dat het je ongerust maakt, dat je bezorgd bent. Aangeven dat je om iemand geeft of er voor iemand wil zijn, kan veel betekenen voor die persoon. Hieronder enkele voorbeelden, maar doe dit vooral in je eigen woorden en stijl:

  • "Ik maak me zorgen, Lisa, als je schrijft dat je het niet meer ziet zitten."
  • Ik zag je post daarnet over… Als je er over wil praten, I’m here“
  • “Ik merk dat je het heel lastig hebt momenteel, ik wou je gewoon laten weten dat ik om je geef en graag luister als het zou helpen om even te praten”

Je kan ook een steunende foto, video, liedje of virtuele knuffel sturen als teken dat je om iemand geeft.

Ga het gesprek aan

  • Stel open vragen die om meer dan een ja/nee antwoord vragen bv. ‘Hoe gaat het vandaag met je?’ of ‘Hoe voel je je daarbij?’ of ‘Kan je me wat meer vertellen?’. Blijf rustig en luister zonder te oordelen. Laat de persoon diens verhaal doen en toon begrip voor diens gevoelens.
  • Als je een vermoeden hebt dat iemand aan zelfmoord denkt, vraag het dan rechtstreeks: “Denk je aan zelfmoord?”. Dit voelt misschien eng, maar met de vraag kan je niks fout doen. Integendeel, het kan juist iemand aanmoedigen om open te zijn over gevoelens en zich minder alleen te voelen.
  • Wanneer de ander niet wil spreken over wat er scheelt, respecteer dan ook die wens. Toon begrip en bied een alternatief ("Ik begrijp dat je niet wil praten met mij, maar misschien kan je erover praten met ...").

Verwijs naar hulp

  • Begin met te vragen naar wat de persoon zou kunnen helpen. Soms kan die vraag alleen al de persoon op weg zetten om te focussen op mogelijke oplossingen of steunmogelijkheden.
  • Moedig de persoon aan om te praten met iemand die die vertrouwt, zoals een vriend of vriendin, familie of een hulpverlener.
  • Verwijs naar waar informatie en hulp te vinden is en ga eventueel samen op zoek naar welke hulp de persoon het beste bij zich vindt passen (zie hieronder voor hulpmogelijkheden).

Acute noodsituatie? Dan neem je best contact op met de hulpdiensten (112), de huisarts (van wacht) of het Antigifcentrum (070 245 245). Denk je aan zelfdoding en ben je op zoek naar een gesprek? Neem dan contact op met de Zelfmoordlijn (1813).

Doorverwijsopties

  • Zelfmoordlijn 1813

1813 is het noodnummer dat je dag en nacht kunt bellen, 7 dagen op 7, om te praten over je zelfmoordgedachten. Je kan ook chatten of e-mailen met de Zelfmoordlijn 1813 via www.zelfmoord1813.be.

  • JAC

JAC, het jongerenaanbod van het CAW is er voor jongeren tussen 12 en 25 jaar. Je kan er gratis en eventueel ook anoniem terecht met al je vragen of problemen.

  • CAW

Een Centrum voor Algemeen Welzijn helpt mensen met al hun vragen en problemen die met welzijn te maken hebben. De eerste hulp is gratis.

  • Huisarts

Een huisarts kan direct helpen of doorverwijzen naar een hulpverlener in de buurt. Dit kan een zelfstandig gevestigde hulpverlener zijn (vb: psycholoog, psychiater, therapeut), of een officiële instantie voor geestelijke gezondheidszorg (vb: Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis, Psychiatrisch Ziekenhuis, …).

Zorg voor jezelf

Steun bieden aan iemand die het moeilijk heeft kan ook veel druk op jezelf leggen, misschien voel je je er overweldigd of triest door. Wanneer je voelt dat de impact op jouw mentale welzijn te groot wordt (bijvoorbeeld als je er blijft over piekeren of je je er angstig of lusteloos door voelt) is het belangrijk om je grenzen aan te geven en een stap terug te zetten. Zorg dus goed voor jezelf en leg niet de volledige verantwoordelijkheid voor de veiligheid van iemand anders bij jezelf. Heb je behoefte aan advies of om erover te praten? Ook daarvoor kan je terecht bij de Zelfmoordlijn.

Geef zelf het goede voorbeeld

Zorg ervoor dat je ook zelf het goede voorbeeld geeft, lees onze tips voor sociale mediagebruikers en influencers over hoe je veilig kan posten over het thema zelfmoord.

MRL Papageno

Tips voor sociale mediagebruikers

Lees hier onze tips voor sociale mediagebruikers en influencers over hoe je veilig kan posten over het thema zelfmoord.

Man laptop studeren

Modereren van reacties online

Ook reacties op berichten of video's kunnen zorgwekkend zijn, volg ook in dit geval bovenstaande tips. Soms kunnen reacties ook onvelig of kwetsend zijn. Als je zelf moderator bent, overweeg dan om reacties uit te schakelen of ongepaste reacties te verbergen wanneer er een topic over zelfmoord is. Verduidelijk ook waarom je dat doet, je kan aangeven dat je het belangrijk vindt om voor dit sensitieve topic de richtlijnen voor veilige posts te volgen.

Heb je hulp nodig bij het modereren van reacties? Dan kan je voor advies terecht bij het Centrum ter Preventie van Zelfdoding.

Hand smartphone

Melden van verontrustende inhoud/beelden

Op verschillende sociale netwerken kan je verontrustende inhoud melden. Via dit overzicht vind je snel de juiste pagina’s: