Hoe jongeren ondersteunen die geconfronteerd worden met schokkende beelden?
Maak je je zorgen over de impact van schokkende (online) zelfmoordbeelden op een jongere uit jouw omgeving? Op deze pagina vind je meer informatie over hoe je kan omgaan met jongeren die worden blootgesteld aan verontrustende beelden over zelfmoord.
De mogelijke impact van schokkende beelden rond zelfdoding op jongeren
Kinderen en jongeren brengen veel tijd online door. Als ouder of leerkracht weet je niet altijd wat jongeren te zien krijgen of delen. Nu en dan circuleren er filmpjes, verschijnen er films of series of zijn er theatervoorstellingen waarin expliciete zelfmoordbeelden getoond worden. Vanuit preventie is dit verontrustend, want dergelijke beelden kunnen de drempel tot zelfmoord verlagen bij mensen die aan zelfmoord denken. Zelfmoord wordt op deze manier genormaliseerd en als een mogelijke uitweg voorgesteld. Jongeren zijn hier extra kwetsbaar voor omdat zij zich vaak sterker identificeren met een persoon of personage.
Tips voor ouders, leerkrachten en steunfiguren
- Probeer een open klimaat te creëren waarbij kinderen en jongeren zich aangemoedigd voelen om te praten over de beelden. Geef aan dat ze altijd met jou in gesprek kunnen als ze dingen hebben gezien waarover ze vragen hebben, of die hen angstig of onzeker maken.
- Specifiek met betrekking tot zelfmoord, raden we af om expliciete zelfmoordbeelden met jongeren te bekijken, ook in schoolverband. Dergelijke beelden kunnen bij kwetsbare jongeren zelfmoordgedachten aanwakkeren en kopieergedrag tot gevolg hebben.
- Wanneer je opvangt dat een jongere dergelijke beelden gezien heeft, bespreek dan wat dit met de jongere doet. Is de jongere hiervan geschrokken? Blijven de beelden erg hangen? Roept het vragen op over zelfdoding? Probeer zo open mogelijk en niet-veroordelend te luisteren naar de opmerkingen en eventuele zorgen die de jongere aanhaalt. Als blijkt dat de jongere het moeilijk heeft met wat er gezien is, bespreek dan samen hoe de jongere hiermee om kan gaan. Is het voldoende om er met jou over te praten of heeft het dingen losgemaakt waar de jongere best met een hulpverlener over praat?
- Ook wanneer de impact op de jongere zelf beperkt is, is het belangrijk om de jongere af te raden om de beelden te delen met anderen. Wijs hen erop dat anderen dergelijke beelden misschien minder goed kunnen plaatsen of dat ze reeds aanwezige zelfmoordgedachten kunnen triggeren waardoor het risico op een zelfmoordpoging vergroot wordt.
- Merk je dat de beelden circuleren in een groep jongeren, dan is een groepsgesprek rond de beleving van de beelden, wat je kan doen als je het moeilijk hebt, hoe jongeren zorg kunnen dragen voor elkaar, ... aan te raden. Luister naar de jongeren, hun zorgen en bedenkingen. Probeer hierbij een open en niet-veroordelende houding aan te nemen. Bied hulp aan, geef aan dat jijzelf, (vertrouwens)leerkrachten en andere steunfiguren bereid zijn om hierover in gesprek te gaan.
- Maak je je zorgen dat een jongere zelf aan zelfmoord denkt? Ga dan hierover het gesprek aan en vraag expliciet naar eventuele aanwezige zelfmoordgedachten. Hier vind je tips over hoe je signalen kan herkennen en hoe je ze kan bespreken.
- Jongeren die aan zelfmoord denken of die bezorgd zijn om iemand kunnen anoniem terecht bij de Zelfmoordlijn voor een gesprek per telefoon, chat of mail.
- Voor meer informatie over mediaopvoeding en veilig internetgebruik, kunnen ouders terecht op MediaNest. Leerkrachten kunnen ook meer informatie vinden in onze media adviezen specifiek voor scholen en over mediawijsheid in het dossier Mediawijsheid op school.