Hoe jongeren ondersteunen die geconfronteerd werden met beelden over zelfmoord?
Af en toe circuleren er filmpjes, verschijnen er films of series of zijn er theatervoorstellingen waarin expliciete zelfmoordbeelden getoond worden. Vanuit suïcidepreventie oogpunt is dit zeer verontrustend, want dergelijke beelden kunnen de drempel tot zelfmoord verlagen bij mensen die aan zelfmoord denken. Zelfmoord wordt op deze manier genormaliseerd en als een mogelijke uitweg voorgesteld. Jongeren zijn hier extra kwetsbaar voor omdat zij zich vaak sterker identificeren met het personage en minder in staat zijn om te relativeren.
Tips voor ouders, leerkrachten en andere steunfiguren
Kinderen en jongeren brengen veel tijd online door. Als ouder of leerkracht weet je niet altijd wat jongeren te zien krijgen of delen. Probeer een open klimaat te creëren waarbij kinderen en jongeren zich aangemoedigd voelen om hierover te praten. Geef aan dat ze altijd met jou in gesprek kunnen als ze dingen hebben gezien waarover ze vragen hebben, of die hen angstig of onzeker maken.
Specifiek met betrekking tot zelfmoord, raden we af om expliciete zelfmoordbeelden met jongeren te bekijken, ook in schoolverband. Dergelijke beelden kunnen bij kwetsbare jongeren zelfmoordgedachten aanwakkeren en kopieergedrag tot gevolg hebben.
Wanneer je opvangt dat een jongere dergelijke beelden gezien heeft, bespreek dan wat dit met hem of haar doet. Is de jongere hiervan geschrokken? Blijven de beelden erg hangen? Roept het vragen op over zelfdoding? Probeer zo open mogelijk en niet-veroordelend te luisteren naar de opmerkingen en eventuele zorgen die de jongere aanhaalt. Als blijkt dat de jongere het moeilijk heeft met wat hij of zij gezien heeft, bespreek dan samen hoe hij of zij hiermee om kan gaan. Is het voldoende om er met jou over te praten of heeft het dingen losgemaakt waar de jongere best met een hulpverlener over praat?
Ook wanneer de impact op de jongere zelf beperkt is, is het belangrijk om de jongere af te raden om de beelden te delen met anderen. Wijs hen erop dat anderen dergelijke beelden misschien minder goed kunnen plaatsen of dat ze reeds aanwezige zelfmoordgedachten kunnen triggeren waardoor het risico op een zelfmoordpoging vergroot wordt.
Merk je dat de beelden circuleren in een groep jongeren, dan is een groepsgesprek rond de beleving van de beelden, wat je kan doen als je het moeilijk hebt, hoe jongeren zorg kunnen dragen voor elkaar, ... aan te raden. Luister naar de jongeren, hun zorgen en bedenkingen. Probeer hierbij een open en niet-veroordelende houding aan te nemen. Bied hulp aan, geef aan dat jijzelf, (vertrouwens)leerkrachten en andere steunfiguren bereid zijn om hierover in gesprek te gaan.
Maak je je zorgen dat een jongere zelf aan zelfmoord denkt?
Ga dan hierover het gesprek aan en vraag expliciet naar eventuele aanwezige zelfmoordgedachten. Hier vind je tips over hoe je signalen kan herkennen en hoe je ze kan bespreken.
Jongeren die aan zelfmoord denken of die bezorgd zijn om iemand kunnen anoniem terecht bij de Zelfmoordlijn voor een gesprek (via het telefoonnummer 1813, via chat of via mail).
Voor meer informatie over mediaopvoeding en veilig internetgebruik, kunnen ouders terecht op MediaNest. Leerkrachten vinden meer informatie over mediawijsheid in het dossier Mediawijsheid op school.
Meer nieuwsartikels
Help mee aan betere zorg voor suïcidale personen
Goede zorg is cruciaal voor de preventie van zelfdoding. Om de zorg(continuïteit) voor mensen met suïcidegedachten te verbeteren, loopt momenteel een onderzoek naar de ervaringen van zorggebruikers en hun naasten over hoe zij de zorg in verband met suïcidaliteit (hebben) ervaren. Hiervoor zoeken we mensen die willen deelnemen aan een interview. Ook nabestaanden worden uitgenodigd om deel te nemen.
Nieuwe methodieken in ontwikkeling
Het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP) werkt momenteel aan verschillende nieuwe methodieken, in het kader van de uitvoering van het derde Vlaams Actieplan Suïcidepreventie, gericht op verschillende doelgroepen en settings.
Groepstraining bij suïcidaliteit: vorming voor hulpverleners
Het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie plant in maart 2025 een tweedaagse opleiding voor hulpverleners om groepstraining te kunnen geven aan personen met suïcidegedachten: de Toekomstgerichte Training.