Rapport registratie suïcidepogingen 2022 beschikbaar

De registratie van de suïcidepogingen in Vlaanderen gebeurt door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek van de Universiteit Gent. Spoeddiensten van ziekenhuizen over heel Vlaanderen kunnen deelnemen aan de registratiestudie aan de hand van een semi-gestructureerd interview dat kan worden gebruikt voor de opvang van personen na een suïcidepoging. In 2022 werkten spoeddiensten van 25 algemene ziekenhuizen in Vlaanderen mee aan de studie.

Er waren in 2022 naar schatting 8.943 pogingen tot zelfdoding in Vlaanderen, wat neerkomt op gemiddeld 25 suïcidepogingen per dag.De rate van suïcidepogingen (= het aantal suïcidepogingen berekend per 100.000 inwoners) in 2022 lag daarmee 3.9% hoger dan de rate in 2021. Wanneer de cijfers voor 2022 worden vergeleken met deze van 2020 zien we een daling van 4,3% in het aantal suïcidepogingen. Wanneer de evolutie op langere termijn wordt bekeken, zien we op 20 jaar tijd (tussen 2000-2020) een daling van 25,4% in het aantal suïcidepogingen. 60% van de suïcidepogingen worden door vrouwen ondernomen, 40% door mannen. De meeste suïcidepogers zitten in de leeftijdsgroep van 15 tot 24 jaar. Bij mannen ligt de leeftijd iets hoger, van 30 tot 34 jaar. 8 op de 10 suïcidepogers kwamen voor de poging al in contact met psychiatrische hulpdiensten en werden al residentieel of ambulant behandeld. Meer dan de helft had al een voorgeschiedenis van suïcidaal gedrag.

Een vergelijking tussen jongeren en volwassenen die een suïcidepoging ondernomen hebben, toont vooral aan dat er veel gelijkenissen zijn. De aanwezigheid van psychische problemen of klachten wordt door zowel jongeren als volwassen het vaakst aangegeven als ervaren problemen. Bij volwassenen worden daarna ook relationele problemen met de partner, eenzaamheid, problemen met de ouders en afwijzing door een geliefde gerapporteerd. Bij jongeren gaat het om moeilijk vrienden maken, problemen op school, gepest worden en scheiding van de ouders. Na een poging blijft vooral de familie belangrijk als steunfiguur.

Het is ook belangrijk om na de poging goed in te schatten of er herhaling mogelijk is. Bijna de helft van de patiënten gaf aan geen gedachten te hebben zich opnieuw te verwonden of te beschadigen. Ongeveer een kwart gaf aan wel nog matig of sterk met die gedachte rond te lopen. Meer dan negen op de tien personen gaf na de poging aan dat hij of zij verder begeleiding wenste.

“We weten al lang dat een suïcidepoging één van de belangrijkste risicofactoren voor zelfdoding is. Een goede, zorgzame en empathische opvang en gedegen evaluatie volgend op een suïcidepoging is daarom al jaren één van de speerpunten in het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Daarnaast is ook het monitoren en opvolgen van de cijfers van suïcidepogingen belangrijk om blijvend een zicht op de omvang van de problematiek te hebben. Het is hoopvol te zien dat de evolutie op langere termijn een dalende trend laat zien in suïcidepogingen. Dit is gelijkend aan de dalende cijfers in suïcide die zijn vastgesteld . We moeten voorzichtig zijn met causale verbanden te leggen maar het is hoopgevend om deze dalende cijfers te zien en toont aan dat we vooral verder hard moeten blijven inzetten op preventie.” – Prof. dr. Gwendolyn Portzky, directeur VLESP en Eenheid voor Zelfmoordonderzoek, UGent.