Suïcidepreventie in de apotheek
Apothekers en farmaceutisch-technisch assistenten (FTA) kunnen een cruciale rol spelen in de preventie van zelfdoding want ze zijn laagdrempelige en toegankelijke zorgverleners. Zowel wat betreft het
detecteren en bespreken van suïcidaliteit, als in de verdere doorverwijzing van personen die aan zelfdoding denken.
Waarom is suïcidepreventie in de apotheek belangrijk?
Een effectieve
manier om aan suïcidepreventie te doen is het trainen van gatekeepers. Gatekeepers zijn mensen die contact hebben met risicogroepen en hen kunnen identificeren en doorverwijzen, waardoor zij toegang krijgen tot hulp.
Apothekers en
farmaceutisch-technisch assistenten (FTA) zijn belangrijke gatekeepers omdat ze:
- één van de meest laagdrempelige en toegankelijke hulpverleners zijn
- vaak in contact komen met suïcidale personen
- kennis hebben over medicatie en advies kunnen geven over medicatiebeheer
Hun rol was voorheen
onderbelicht, maar heeft recent internationaal meer aandacht gekregen. Uit de nodenbevraging van VLESP blijkt dat apothekers en FTA zich vaak onvoldoende bekwaam voelen om deze rol op te nemen. Daarom geven apothekerteams aan behoefte te hebben aan opleiding in suïcidepreventie om hun kennis te vergroten. De resultaten uit de nodenbevraging werden meegenomen in de ontwikkeling van de e-learning. Neem contact op met info@vlesp.be bij vragen hierover.
Wat kan je als apotheker doen?
Jouw rol van de apotheker of FTA binnen suïcidepreventie bestaat voornamelijk uit:
- Detectie: het herkennen van signalen die erop wijzen dat iemand aan zelfdoding denkt
- Eerste gesprek aangaan
- Medicatiebeheer
- Doorverwijzing naar andere hulpdiensten
E-learning
Om deze rol te kunnen opnemen, ontwikkelde VLESP in samenwerking met het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) een geaccrediteerde e-learning met casussen en video's. Je krijgt als apotheker 3 studiepunten in het domein B.
De e-learning is gratis beschikbaar via de website van IPSA. Om toegang te krijgen, moet je wel een gratis profiel hebben aangemaakt op de website van IPSA.
Je wordt als apotheker/FTA opgeleid om
- Signalen te detecteren
- Een eerste gesprek rond suïcide aan te gaan en risicoformulering te doen
- Correct door te verwijzen naar het bestaande hulp- en ondersteuningsaanbod
- Concrete acties in de apotheek te ondernemen rond medicatiebeheer
- Het gesprek af te ronden
- Dit alles binnen het kader van het beroepsgeheim te doen
- Voor jezelf te zorgen
De verschillende onderdelen kunnen afzonderlijk doorlopen worden. In totaal duurt het ongeveer 60 minuten.
Praktische materialen
De e-learning bevat ook praktische materialen:
- flyer met hulpbronnen en info voor een patiënt met zelfmoordgedachten: dit kan je mee geven aan patiënten
- noodkaartje met hulpbronnen en adressen waar de patiënt terecht kan: dit kan je mee geven aan patiënten
- poster om in je praktijk op te hangen zodat patiënten weten dat ze in de apotheek terecht kunnen om suïcidaliteit te bespreken
- 6 infofiches: samenvatting van de inhoud van de e-learning als geheugensteuntje
Op de website van VAN kan je de praktische materialen gratis downloaden of gratis een pakket met gedrukte materialen bestellen voor je apotheek.
Evaluatie van e-learning & praktische materialen
Na het doorlopen van de e-learning geven apothekersteams aan dat ze:
- meer zelfvertrouwen hebben in het omgaan met mensen die aan zelfdoding denken
- het gesprek durven aangaan in de praktijk met hun patiënten
- beter weten hoe ze patiënten moeten opvangen en doorverwijzen
- weten waar ze informatie en advies omtrent suïcidepreventie kunnen vinden
De apothekers en FTA gaven de e-learning een gemiddelde score van 8/10 en evalueerden verschillende aspecten van de e-learning positief.
Apothekerteams beschouwen de praktische materialen als nuttig en een meerwaarde ter ondersteuning van suïcidepreventie in de apotheek.
De e-learning en praktische materialen werden geëvalueerd in een onderzoek door VLESP en een pilootproject door VAN. Neem contact op met info@vlesp.be bij vragen hierover.
Ondersteuning voor apothekers en FTA
Kom je in contact
met een suïcidale persoon en wil je graag even afstemmen over de aanpak? Dan
zijn er twee mogelijkheden:
ASPHA
Je hebt vragen over een specifieke casus en je wil zo snel mogelijk advies? Dan kan je terecht bij de ASPHA hulplijn. ASPHA staat voor Advies SuïcidePreventie voor Huisartsen en Andere hulpverleners. Je kan er terecht voor advies over het begeleiden van suïcidale personen, hun omgeving en nabestaanden van zelfdoding.
CGG-SP
Voor minder urgente vragen of voor vragen die gelinkt zijn aan een bepaalde provincie of regio kan je ook terecht bij de Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheid (CGG-SP).
Extra info over suïcidepreventie
Heb je nood aan meer specifieke info of vormingen rond suïcidaliteit?
Multidisciplinaire richtlijn
De richtlijn 'Detectie en interventies bij suïcidale gedachten en gedrag' biedt handvatten voor het detecteren, bespreken en opzetten van interventies bij suïcidale gedachten en gedrag.
Vormingen
Deskundigheidsbevordering is één van de meest efficiënte strategieën om zelfmoord te voorkomen. We bieden een ruim aanbod van vormingen aan. Een vorming op maat is ook mogelijk.