Zelfmoord bij LGBTI+
Deze fact sheet geeft een overzicht van cijfers, factoren, preventiestrategieën en aandachtspunten voor de doelgroepen van holebi's en transgenderpersonen.
Laatste update: 08/11/2024
Cijfers
- Internationaal onderzoek toonde uitvoerig aan dat zowel zelfmoordgedachten als pogingen opvallend vaker voorkomen bij holebi's (homo's, lesbiennes en biseksuelen) en transgenderpersonen in vergelijking met respectievelijk hetero's en cisgenderpersonen (Eisenberg & Resnick, 2006; Haas et al., 2014; King et al., 2008).
- Onderzoek in Vlaanderen bevestigt deze kwetsbaarheid (Motmans, 2009; Schoonacker et al., 2009; van Heeringen & Vincke, 2000). Een studie in Vlaanderen toonde dat 65.2% van de holebi's en 80.3% van de transgenderpersonen rapporteerden ooit in hun leven aan zelfmoord gedacht te hebben. Daarnaast bleek uit deze studie dat ruim een kwart (26,5%) van de respondenten reeds één of meerdere zelfmoordpogingen in hun leven had ondernomen (Missiaen & Seynaeve, 2016).
Factoren
Specifieke factoren maken holebi's en transgenderpersonen extra kwetsbaar voor het ontwikkelen van zelfmoordgedachten en gedrag.
Onderzoek bij jongeren legde volgende risicofactoren bloot die een impact hebben op suïcidaliteit (Wallace et al., 2024): eerdere suïcidaliteit, trauma in de kindertijd, geïnternalizeerde queerfobie, minderheidsstress, het meemaken van pesten, familiaal conflict of geweld en anti LGBTQ+ beleid/wetgeving.
Factoren die beschermend kunnen werken voor holebi's en transgenderpersonen en de ontwikkeling van zelfmoordgedachten en gedrag tegengaan, zijn: positieve coping strategieën (bv. “self-affirmation”), sociale steun van peers, volwassenen en familie, een veilige schoolomgeving, toegang tot inclusieve gezondheidszorg, transgenderzorg, positieve coming out ervaringen en LGBTQ+ inclusief beleid/wetgeving (Wallace et al., 2024).
Preventie
Holebi of transgender zijn op zich is geen risicofactor, maar wel de extra stressoren (vb. moeilijke coming-out, homo- of transfoob geweld,...) die een andere seksuele oriëntatie of genderidentiteit met zich kunnen meebrengen. Preventie moet zich dan ook toespitsen op het aanpakken van deze stressoren en het versterken van beschermende factoren zoals sociale steun en een goed aanbod van inclusieve professionele hulp.
Aandachtspunten
- Stressoren die samenhangen met de seksuele oriëntatie en/of genderidentiteit vormen maar één factor in het ontwikkelen van zelfmoordgedachten en gedrag en zijn niet dé oorzaak. Ook biologische, psychologische en (andere) sociale factoren spelen een rol.
- Vermijd het uitvergroten of dramatiseren van cijfers. Dit kan drempelverlagend werken en ervoor zorgen dat iemand met zelfmoordgedachten sneller tot een suïcidepoging overgaat.
- Let op terminologie, vraag naar en volg de voornaamwoorden en termen die personen zelf verkiezen.
- Naast Zelfmoord1813 kunnen LGBTI+ personen ook terecht voor hulp bij Lumi en het Transgenderinfopunt.
Meer weten?
Voor meer informatie, nieuws en advies m.b.t. de doelgroep holebi's en transgenderpersonen kan je terecht bij çavaria.
Voor meer specifieke informatie en advies over het transgenderthema kan je terecht bij het Transgenderinfopunt.
Alle aangehaalde bronnen zijn op vraag beschikbaar. Voor meer informatie of advies kan u terecht bij VLESP, het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie.